Geneeskunde konijnen

Konijnen staan op de derde plaats van meest gehouden dieren in Nederland (achter de hond en de kat). Toch doen ze zeker niet onder voor het plezier dat het houden van een konijn u kan geven, want konijnen zijn lieve en intelligente dieren.

Als u een konijn aanschaft let dan op de volgende zaken

  • Is het konijn actief en geïnteresseerd in zijn omgeving?
  • Heeft het dier een mooie vacht?
  • Is het gebied rond de anus en de plasopening schoon?
  • Hebben de tanden een normale lengte en staan ze recht?
  • Heeft het konijn schone, heldere ogen en een schone neus, bek en oren?
  • Zit het dier in een fris hok en liggen er normale (droge en vezelige) keutels?
  • Is het konijn gevaccineerd tegen Myxomatose en VHD 1 en 2?
  • Beweegt het konijn op een normale manier?
  • Is het konijn ouder dan zeven weken?
  • Gaat u één of twee konijnen kopen? De meeste konijnen zitten dolgraag met een maatje.

Gezondheid konijn

  • Voeding
  • Vaccinaties
  • Baarmoederkanker
  • Madenziekte
  • Maagdarmziektes
  • Gebitsproblemen
  • Blaasproblemen
  • E. Cuniculi

Voeding

Voeding

  • Zorg altijd voor onbeperkt hooi van goede kwaliteit (ruik eraan als u twijfelt).
  • Zorg voor onbeperkt vers water.
  • Geef maximaal 20-25 gram/kg lichaamsgewicht pellets van goede kwaliteit (geen gemengd voer).
  • Laat een konijn langzaam wennen aan bepaalde soorten groenvoer.
  • Geschikte groenten zijn donkergroene bladgroenten.
  • Ook geschikt zijn andijvie, broccoli, bleekselderij, witlof en boerenkool, loof van wortelen.
  • Wortel en peterselie zijn extraatjes.
  • Voer op regelmatige tijden.

Een konijn eet bladeren

Vaccinaties

Een vrouw houdt haar konijn vast tijdens een consult bij de dierenartsVaccinaties

Laat uw konijn jaarlijks vaccineren tegen Myxomatose en Viraal Hemorragisch Syndroom 1 en 2 (VHD). Deze ziektes zorgen in de meeste gevallen voor een dodelijke afloop. Ook konijnen die altijd binnen worden gehuisvest kunnen deze ziektes oplopen. Myxomatose wordt namelijk overgebracht via muggen en vliegen en VHD kan tussen konijnen onderling worden overgebracht maar ook via uw handen of schoeisel als u bijvoorbeeld een wandeling hebt gemaakt in een gebied waar ook wilde konijnen zitten of via ongedierte of vogelpoep aan uw schoenen.

Bij Myxomatose krijgen de konijnen koorts, oog- en neusuitvloeiing, benauwdheid, zwellingen en korsten bij de oogleden, de oren, de neus en de geslachtsstreek en uiteindelijk overlijden ze in meer dan 95 % van de gevallen.

VHD is een zeer besmettelijk virus en lijdt binnen 24-48 uur onherroepelijk tot de dood. Soms overlijdt het konijn per acuut, zonder voorafgaande symptomen. In andere gevallen wordt het dier sloom, krijgt bloederige neusuitvloeiing, diarree, krampen, pijnuitingen en sterft meestal binnen 48 uur. In 2016 is er voor het eerst een variant van VHD gesignaleerd in Nederland: VHD-2. Hierbij verlopen de symptomen minder acuut maar zullen toch bijna alle besmette konijnen sterven na 3-5 dagen.

Baarmoederkanker

Een jong meisje en een moeder houden hun konijn vastBaarmoederkanker

Veel mensen staan er niet bij stil maar baarmoederkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij konijnen. Hoe ouder een voedster wordt, hoe groter de kans op baarmoederkanker (meer dan 50 % van de voedsters ouder dan 4 jaar heeft baarmoederkanker). Door bij een voedster op tijd de baarmoeder en de eierstokken te verwijderen kunnen we het konijn beschermen tegen deze nare en pijnlijke aandoening. De ideale leeftijd voor operatie ligt tussen de 7 en de 12 maanden.

Madenziekte

MadenMadenziekte

Madenziekte of Myiasis wordt veroorzaakt door blauw- groene vliegen. In de warmere maanden zoeken zij vochtige plekken op om hun eitjes te leggen. Denk aan uw afvalcontainer maar ook aan konijnen met een vies achterwerk door aangekoekte uitwerpselen of urine. De maden die uit de eitjes komen eten zich binnen 4 uur een weg naar binnen via de huid van het konijn en veroorzaken bloedvergiftiging. In een vroeg stadium kan een konijn met myasis gelukkig nog behandeld worden.
Om myasis te voorkomen dient u te zorgen voor goed vliegengaas in het buitenhok, een dagelijkse inspectie van de achterhand van uw konijn en het hok zo schoon en reukloos houden. Als uw konijn een beetje vies is aan de achterkant: direct wassen in een bak met lauwwarm water en een milde shampoo en indien nodig regelmatig sprayen met Nomyiasis spray. Als uw konijn regelmatig last heeft van plakpoep is het verstandig het voedselaanbod te optimaliseren (meer vezels, minder koolhydraten). Mocht u hierover vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met onze kliniek.

Maagdarmziektes

Een zwart en grijs konijn op de schoot van een persoonMaagdarmziektes

Maagdarmziekten komen ook vaak voor bij konijnen. U kunt merken dat de eetlust afneemt of verdwijnt, ze worden lusteloos, u ziet (veel) minder keutels in de kooi of plakkerige poep en vaak krijgen ze ondertemperatuur waarna ze zienderogen achteruitgaan.

Er zijn talloze maagdarmziektes bij konijnen maar veel voorkomende aandoeningen zijn verstoppingen (o.a. door haren), gasvorming (erg pijnlijk), darmproblemen door voedingsfouten en soms komt het maagdarmkanaal stil te liggen door andere ziektes, pijn of stress.

Een konijn kan niet lang zonder eten, dus bij ieder konijn dat 24 uur niet wil eten, dient actie ondernomen te worden. Maak een afspraak bij de dierenarts en begin in de tussentijd met dwangvoeren om het konijn te ondersteunen. Zorg er ook voor dat uw konijn niet te koud wordt.

Gebitsproblemen

Gebitsproblemen

Problemen met het gebit komen helaas heel veel voor bij konijnen. De tanden en kiezen van het konijn groeien het hele leven door. Als de tanden en kiezen scheef staan slijten ze verkeerd af en kunnen doorgroeien. Hierdoor kunnen haken aan de kiezen ontstaan die pijn geven aan de tong of de wangen. Als het konijn door de pijn een tijd niet gegeten heeft kan ook het maagdarmstelsel nog stil komen te liggen en komt het konijn in een spiraal terecht.

Let dus goed op als uw konijn minder eet, kleinere keutels of een natte bek heeft, want dit zijn allemaal tekenen van een gebitsprobleem. Herkent u deze symptomen bij uw konijn? Maak dan snel een afspraak zodat wij uw konijn kunnen helpen.

Blaasproblemen

Drie witte konijnen met zwarte orenBlaasproblemen

Ook blaasproblemen komen regelmatig voor bij konijnen. Zij plassen dan vaker dan normaal, af en toe kreunen ze tijdens het plassen of de kleur van de urine is anders (bruin-rood-wit). Soms betreft het een blaasontsteking door een bacterie maar minstens zo vaak wordt een konijn getroffen door blaasgruis of blaasstenen. Een konijn heeft een ander calcium-metabolisme dan veel andere zoogdieren. Zij slaan overtollig calcium uit hun voeding niet op in de botten maar zij scheiden alles direct weer uit via de nieren in de urineblaas. Als de voeding (te) veel calcium bevat, plassen zij soms enorme hoeveelheden calcium uit. Dit calcium heeft de kans om samen te gaan klonteren tot gruis of tot stenen. De urine is dan vaak dik wittig. Dit noemen we ‘sludge’. We stellen de diagnose met röntgenfoto’s en de blaas wordt onder narcose helemaal schoongespoeld.

Als het gruis is samengeklonterd tot (grote) stenen dan is de urine vaak meer rood gekleurd en plassen is dan pijnlijk. Om te voorkomen dat de situatie levensbedreigend wordt (bijvoorbeeld als een steen vast zit in de afvoergang) is ons advies om de stenen operatief te laten verwijderen.

Om blaasgruis en -stenen te voorkomen is het verstandig de vochtopname te stimuleren door altijd vers en ruim voldoende drinkwater beschikbaar te hebben. Let daarnaast op de hoeveelheid calcium in het voer (biks met maximaal 1% calcium), geef geen knaag- of liksteen en geef geen gedroogde groenten.

E. Cuniculi

Een ziek konijn wordt getroost in de armen van een dierenartsE. Cuniculi

Encephalitozoon Cuniculi is een konijnenziekte die veroorzaakt wordt door een eencellige parasiet (een protozo). Veel konijnen zijn drager van de ziekte maar worden er zelf helemaal niet ziek van. In tijden van stress of als het dier ziek is kan de parasiet zich ineens razendsnel vermeerderen en wordt het konijn alsnog ziek.

De parasiet nestelt zich in witte bloedcellen en wordt zo vervoerd naar de nieren, de hersenen en het ruggenmerg. Een maand later worden er via de urine van het konijn, besmettelijke sporen uitgeplast en zo kunnen andere konijnen weer besmet worden. De meest voorkomende symptomen zijn: hersenproblemen (draainek), verzwakte achterhand en blaas-of nierproblemen. Soms heeft het konijn alleen een ontsteking in het oog.

De behandeling tegen de parasiet is vaak langdurig maar veel konijnen kunnen gelukkig beter worden!

stethoscope
Terug naar alle behandelingen